Sportinitiatieven laten (voor)financieren met privaat geld omdat ze maatschappelijk effect opleveren. Het gebeurt nog niet of nauwelijks, maar dat zou wel eens kunnen gaan veranderen. Een onderzoek naar de haalbaarheid en toepasbaarheid van Sport Impact Bonds levert een interessant beeld op van het perspectief van dit nieuwe middel.

Vorige week bood staatssecretaris Van Rijn van het Ministerie van VWS de adviesrapportage van EY en Society Impact – een platform waarop innovatieve sociaal ondernemers, banken, vermogensfondsen en overheden gezamenlijk maatschappelijke urgente vraagstukken aanpakken via sociaal ondernemerschap – aan aan de Tweede Kamer. Het verslag bevat de resultaten van een onderzoek naar de haalbaarheid en toepasbaarheid van Sport Impact Bonds. Een nog niet alledaags verschijnsel in de sport, maar misschien wel het ei van Columbus als het gaat om de financiering van sportinitiatieven.

Innovatieve manier van financieren

Er zijn veel sportinitiatieven die bijdragen aan het oplossen van een maatschappelijk probleem, maar het structureel financieren van zulke initiatieven is lastig, zeker nu subsidies en sponsorgelden beperkter worden verstrekt en krediet lastig te verkrijgen is. Een Sport Impact Bond is een innovatief financieringsinstrument om initiatieven in de sport mogelijk te maken. Een (private) investeerder investeert vooraf in een sportinitiatief dat meetbare maatschappelijke impact maakt. Als het initiatief leidt tot de verwachte impact, bijvoorbeeld als mensen aantoonbaar gezonder worden, leidt het ook tot kostenbesparingen voor de overheid, verzekeraars of andere partijen. De investering kan vervolgens uit de gerealiseerde kostenbesparingen worden terugbetaald met een vooraf afgesproken rendement. Er zijn in Nederland enkele voorbeelden bekend van Social en Health Impact Bonds (op het gebied van multiprobleemgezinnen en werkgelegenheidsprogramma’s voor jongeren), maar nog niet in de sport. Daar lijken echter wel degelijk kansen te liggen.

Old Stars

EY en Society Impact onderzochten voor drie initiatieven de haalbaarheid van een Sport Impact Bond. Voor een evenement als de Youth Olympic Games Bid Rotterdam 2023 en een publiek-privaat partnerschap als Harten voor Sport in het Utrechtse Leidsche Rijn, blijken de mogelijkheden beperkt te zijn. Het OldStarsvoetbalprogramma, het initiatief van het Nationaal Ouderenfonds en de MVO-tak van de Eredivisie CV dat als doel heeft zestigplussers met ‘walking football’ op een leuke, sociale en verantwoorde manier in beweging te krijgen, lijkt wel geschikt te zijn. In het rapport wordt beschreven dat het in beginsel alle kenmerken in zich heeft die zich lenen voor het sluiten van een Sport Impact Bond. Het speelt in op een maatschappelijk probleem (eenzaamheid), is laagdrempelig (al meer dan 300 amateurverenigingen doen mee) en opschaalbaar naar andere sporten. Hoewel het programma in eerste instantie werd gesubsidieerd door de VriendenLoterij en VWS, en het nu bekostigd wordt door een aantal grote partijen (Fonds NutsOhra, Menzis, Van Boxtel hoorwinkels, C. van Zadelhoff Fonds en de Riki Stichting), is er een flinke financieringsbehoefte.

Maatschappelijk effect

Juliette Hasselbach, manager producten en diensten bij het Nationaal Ouderenfonds is verheugd over de uitkomsten van het onderzoek: “Het is voor ons een bevestiging van dat we met OldStars op de goede weg zitten. Wij zien natuurlijk in de praktijk al de positieve effecten van het walking football. Deelnemers hebben lol en zorgen voor elkaar. Ze hebben er sportief baat bij, maar zeker ook sociaal, en dat is minstens zo belangrijk!”

Cruciaal voor het welslagen van een Impact Bond punt is dat er een maatschappelijke kosten- en batenanalyse is en daar ontbreekt het nog aan bij OldStars. Waar we dankzij de WESP-richtlijnen tegenwoordig steeds meer zicht krijgen op economische effecten van evenementen, is dat voor sociaal-maatschappelijke effecten over het algemeen nog lastig aan te tonen. “Toch gaan we dat proberen”, geeft Hasselbach aan. “We zitten in een voorstadium van een onderzoek dat we samen met zorgverzekeraar Menzis uitvoeren naar de impact van walking football op sporters.” Daarvoor kan mogelijk aangesloten worden op Engels onderzoek waaruit al bleek dat walking football leidt tot een verbetering van zowel de fysieke en mentale gezondheid als ook het sociaal welzijn.

Het onderzoek geeft een mooie kick-off voor het werken aan Sport Impact Bonds, met een aantal geslaagde voorbeelden de komende tijd – zoals bijvoorbeeld het OldStars programma of misschien wel het creëren van open sportparken of het continueren van sportimpulsprojecten – zouden er wel eens heel wat deuren geopend kunnen worden als het gaat om de financiering van sportinitiatieven.

Meer nieuws